Haysiyet Duygu

Yatırım fonlarına olan alaka gün geçtikçe artmaya devam ediyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine gore, yatırımcı sayısı en son 5.3 milyona ulaştı. Yılbaşında bu sayı 4.3 milyon civarındaydı, bu da son 10 ayda fonlarda yatırım yapmayı yeğleyen 1 milyon yeni yatırımcı anlamına geliyor. Finansal okuryazarlığın internasyonal ortalamaların altında olduğu bir ortamda bu gelişme, birikimlerin daha bilgili yönetilmesi ve korunması açısından son aşama kıymetli bir büyüme olarak öne çıkıyor.

Yılbaşından bu yana yaşanmış olan bu büyümeyi incelediğimizde, yatırımcı davranışlarını şekillendiren üç mühim meyil gözlemliyoruz. Bunlardan ilki, kuşkusuz para piyasası fonlarına olan yoğun alaka. Eski adıyla likit fonlar olarak malum bu fonlar, kısa vadeli birikimlerini emin bir halde değerlendirmek isteyen yatırımcılar için en popüler adres halini aldı. Aynı gün içerisinde nakde dönebilme özelliği ve düşük riskli yapısıyla, bilhassa fon hayatına yeni adım atan yatırımcıların tercihi oluyor. Bankaların kredi verme iştahının düşük seyretmesi, TL mevduat faizlerinin rekabetçi olmamasına yol açarken, para piyasası fonlarının getirisinin mevduatın üstünde seyretmesine imkan tanıdı.

Para piyasası fonlarındaki toplam büyüklük 1 trilyon TL’ye yaklaşmış durumda. Yılbaşından bu yana getiriden arındırılmış net gelişme ise ortalama 660 milyar TL’ye ulaştı. Yatırımcı sayılarında da benzer bir tabloyla karşılaşıyoruz; senenin başından bu yana en çok yatırımcı artışı yayınlayan 10 fondan 6’sı para piyasası fonu ve bu fonlar her biri 50-100 bin yeni yatırımcı kazanmıştır.

Getiriler açısından değerlendirildiğinde, para piyasası fonları aylık yaklaşık yüzde 4-4,5 getiri sağlıyor. Mayıs-ekim dönemindeki piyasa dalgalanmaları, yatırımcıları bu emin limana yönlendirdi. Mevduata muadil getiriler ise yüzde 48-52 bandında seyrediyor. Son dönemde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) döviz alımlarıyla piyasadaki likiditenin artması, TLREF oranlarını geriye çekti ve buna bağlı olarak para piyasası fonlarının getirisi yüzde 48 seviyesine geriledi. Sadece mevduat faizlerinde de düşüş gözlemlendiği için yatırımcılar hala bu fonlara yöneliyor. Ek olarak, Borsa İstanbul’da son 2.5 aydır yaşanmış olan negatif seyir, pay senedi fonlarından çıkan yatırımcıların birikimlerini bu fonlara park etmelerine yol açtı. Son 2 ayda 200 milyar TL üstünde gelişme elde eden para piyasası fonlarının ortalama 10 milyar TL’sinin pay senedi fonlarından çıkan yatırımcılardan kaynaklandığı tahmin ediliyor.

Yatırımcıların gözdesi: Pay senedi fonları

Yılbaşından itibaren öne çıkan bir öteki fon türü, pay senedi fonları oldu. Bilhassa tüm ortaklık iştirakleri (Koç/Sabancı), bankacılık ve temettü ödeyen fonlar yatırımcılar tarafınca büyük alaka görmüş oldu. Burada dikkat cazibeli bir yatırımcı davranışı değişikliği de mevcut. 2022 senesinde BIST100 endeksi dışındaki hisselerde yaşanmış olan büyük yükselişleri deneyimleyen yeni yatırımcılar, 2024 senesinde bu yükselişlerin devam etmediğini ayrım etti. Bu da tekil pay yatırımı yerine, uzman portföy yöneticileri tarafınca yönetilen fonlara yönelmelerine niçin oldu. Pay senedi fonlarının, BIST 100 endeksi üstünde getiri sağlayabildiğini görüyoruz; dönemsel farklılıklar olsa da pay senedi fonlarının yüzde 70-80’i endeksin üstünde getiri sundu.

Son dönemde, pay senetlerindeki geri çekilmelere karşın mevcut düşük endeks seviyelerinden alım icra eden yeni yatırımcılar da dikkat çekiyor. Bu yatırımcılar çoğu zaman bankacılık, BIST 30 ve temettü pay içerikli fonlara odaklanıyor.

Özgür döviz fonları ve dövizde yeni alternatifler 

Yılbaşından itibaren yatırımcı eğilimlerinde öne çıkan üçüncü fon türü ise özgür döviz fonları oldu. Ortalama 500 milyar TL büyüklüğe ulaşan bu fonlar, döviz mevduatlarına alternatif olarak öne çıkıyor. Bankaların döviz mevduatlarındaki düşük ürem oranları (%1-3 aralığı), yatırımcıların döviz getirisi elde eden bu fonlara yönelmesine niçin oldu. Bu fonların çoğunluğu, portföylerinin yarısından fazlasını döviz mevduat yahut benzeri durağan(durgun) getirili varlıklardan oluşturuyor. KKM ve döviz mevduatlarından çıkan bakiyeler de bu fonlara kaydı. Döviz mevduatına gore daha düşük stopaja haiz olan bu fonlar, dolar bazında yüzde 5, Euro bazında ise %3 civarında getiriler sunuyor. Döviz bazında volatilitesinin düşük olması da bu fonların yatırımcılar için cazip hale gelmesini sağlıyor.

Fonlarla yatırımın geleceği

Önümüzdeki dönemde, hem global bununla beraber yöresel piyasalarda faiz indirimlerinin öne çıkmış olduğu ve pay senedi, yabancı pay senedi ve değerli madenler benzer biçimde varlıklarda olumlu getirilerin oluşabileceği bir süreç yaşanabilir. Bu bağlamda, yatırımcıların fonlarla oluşturdukları portföylerde değişimler görmek ihtimaller içinde. Yatırımcıların bu dinamik ortamda portföylerini fonlar vesilesiyle çeşitlendirmesi, risk yönetimi ve getiriyi optimize etmek açısından mühim olacaktır.