class=”medyanet-inline-adv”>
Küresel piyasalarda, Amerika’de açıklanan verilerden alınan sinyaller ülke ekonomisinin “yumuşak iniş” yapabileceği ihtimalini desteklemesine rağmen Cenup Kore ve Fransa’da ortaya çıkan siyasal krizlerin etkisiyle komplike bir seyir izlenirken, önümüzdeki hafta gözler Amerika’de açıklanacak enflasyon verileri ile Avrupa Merkez Bankasının (ECB) ürem sonucuna çevrildi.
Amerika’de geçen hafta açıklanan verilerden alınan sinyaller ülke ekonomisinin resesyona girmeden enflasyonu düşürebileceğine olan itimatı besledi.
Geçen hafta Cenup Kore’de, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un sıkıyönetim duyuru etmesi ve sıkıyönetimin parlamento tarafınca oylanıp kaldırılması ülkede tansiyonun mühim halde artmasına niçin oldu.
Fransa tarafında ise Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, parlamentoda muhalefetin yardımcı verdiği gensoru önergesinin peşinden hükümetin düşmesi üstüne Başbakan Michel Barnier’nin istifasını onayladı. Macron, kendisinin ise çekilme etmeyeceğini ve önümüzdeki günlerde yeni bir başbakan atayacağını ifade etti.
class=”medyanet-inline-adv”>
Amerika’de geçen hafta açıklanan verilere nazaran, JOLTS aleni iş sayısı verisi işgücü talebinin zayıfladığını sadece hala devam ettiğini göstermesi, ülkenin ekonomik durgunluğa girmeden enflasyonla mücadelesini sonuçlandırabileceğine olan iyimserliği destekledi.
Buna nazaran, ülkedeki aleni iş sayısı, ekimde bundan önceki aya kıyasla 372 bin artarak 7 milyon 744 bine terfi etti. Piyasa beklentilerinin üstünde gerçekleşen aleni iş sayısının bu zamanda 7 milyon 510 bin olacağı öngörülüyordu.
Buna ayrıca, ADP {özel sektör} istihdamı, kasımda 146 bin kişiyle piyasa beklentilerinin altında artış kaydetti.
Dün açıklanan istihdam tutanağı verilerine nazaran, ülkede ziraat dışı istihdam kasımda 227 bin birey artarak beklentilerin üstünde gerçekleşirken, işsizlik payı yüzde 4,1’den yüzde 4,2’ye çıktı.
Amerika Merkez Bankasının (Fed) dikkatle izlediği yaklaşık saatlik hasılat da yüzde 0,4 artarak 35,61 dolara terfi etti.
Analistler, ekim ayında kasırgalar ve grevlerin müessir olduğu iş gücü piyasasında geçen ay toparlanma görüldüğünü kaydetti.
class=”medyanet-inline-adv”>
İstihdam artışının iş gücü talebindeki yavaşlamanın kötüleştiğine dair endişeleri hafifletmeye destek bulunduğunu belirten analistler, Fed’in ürem oranlarını indirmeye kademeli halde devam edeceğine yönelik beklentilerin güçlendiğini altını çizdi.
Amerika’de Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici emniyet endeksi ise aralıkta 74’e yükselerek piyasa beklentilerinin üstünde gerçekleşti.
Ülkede tüketici kredileri ekimde 19,2 milyar dolarla beklentilerin üstünde artış kaydetti.
Bu gelişmelerin yanı sıra, hafta süresince Fed yetkililerinin lafla yönlendirmeleri de takip edildi. Fed Başkanı Jerome Powell, ülke ekonomisinin ürem indirimlerine başladıkları eylül ayında düşünülenden daha kuvvetli bulunduğunu belirterek, bunun ürem oranlarını düşürürken birazcık daha davranışlarında ölçülü olmalarına olanak verdiğini açıkladı.
class=”medyanet-inline-adv”>
Amerika ekonomisinin büyüdüğünü, enflasyonun düştüğünü, işsizlik oranının birazcık yükselse de halen düşük ölçüde bulunduğunu kaydeden Powell, ”ABD ekonomisi şu anda çok iyi durumda ve bunun devam etmemesi için hiçbir neden yok.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise icra ettiği açıklamada, zaman içinde ek siyaset gevşetmelerine gerekseme duyulabileceğini söylemiş oldu.
Belirsizlik ortamında para politikası seçeneklerini aleni tutmanın önemine işaret eden Musalem, “Mevcut ekonomik ortamı, gelen bilgileri ve gelişen görünümü dikkatlice değerlendirmek için faiz indirimlerinin hızını yavaşlatmayı veya duraklatmayı düşünme zamanı yaklaşıyor olabilir.” ifadesini kullandı.
class=”medyanet-inline-adv”>
Açıklamalarda bulunan Richmond Fed Başkanı Tom Barkin, enflasyonun gittiği yönün kendisini cesaretlendirdiğini söyledi.
Fed Idare Kurulu Üyesi Michelle Bowman da ekonomik koşulların kuvvetli bulunduğunu, enflasyonu düşürmede ve iş gücü piyasasını soğutmada ilerleme kaydettiklerini söylemiş oldu.
Siyaset faizinin oldukca süratli düşürülmesinin enflasyonu yine ateşleyebileceğine işaret eden Bowman, ürem indirimlerine davranışlarında ölçülü ve kademeli olarak devam edilmesini istediğini altını çizdi.
Mevzubahis gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in senenin son toplantısında yüzde 85 ihtimalle 25 baz puan ürem indirimi yapacağı öngörülürken, yüzde 15 ihtimalle siyaset faizini durağan(durgun) tutacağı fiyatlanıyor.
class=”medyanet-inline-adv”>
Ek olarak, geçen hafta internasyonal kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, küresel ekonomiye ilişik gelişme beklentisini bu sene için yüzde 2,7’den 2,8’e, önümüzdeki yıl için ise yüzde 2,5’ten 2,6’ya çıkardı. Amerika ekonomisinin bu sene yüzde 2,7 büyüyeceğinin öngörüldüğü belirtilen raporda, ülke ekonomisinin önümüzdeki yıl yüzde 2,1 ve 2026’da yüzde 1,7 büyüyeceğinin tahmin edilmiş olduğu bildirildi.
Raporda, Amerika’de tüketici masraflarında beklenen kademeli yavaşlama emaresinin görülmediği anlatım edildi.
Geçen hafta Donald Trump’ın Amerika Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu Başkanlığına Paul Atkins’i aday göstermesi ve Powell’ın açıklamaları hemen sonra fiyatı ilk kere 104 bin doları aşan Bitcoin, bu seviyelerden geri çekilerek 101 bin 360 dolarda dengelendi.
Amerika 10 senelik tahvil faizi geçen hafta yüzde 4,16 seviyesine gerilerken, altının ons fiyatı haftalık bazda ortalama yüzde 0,5 azalışla 2 bin 636 seviyesine düştü.
Petrol tutarları, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım müstahsil ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun planlanan üretim artışlarını ertelemesi ve üretim kesintilerini 2026 sonuna kadar uzatması kararının peşinden, düşük istek öngörülerinin güçlenmesiyle geriledi.
Brent petrolün varil fiyatı geçen hafta yüzde 2 azalışla 70,9 dolara düşerken, dolar endeksi 106,0 seviyesine terfi etti.
NEW YORK BORSASI KARIŞIK SEYRETTİ
İstihdam verilerinin takip edilmiş olduğu haftada Amerika borsalarında komplike bir seyir öne çıktı.
Haftanın son muamele gününde, Amerika’de federal mahkeme tarafınca Çinli toplumsal medya platformu TikTok’un, Amerika’li kullananların verilerini toplamış olduğu sebebi öne sürülerek yasaklanmasına ilişik martta çıkarılan yasanın lehine karar alındı. TikTok sonucu hemen sonra Feysbuk ve Instagram’ın sahibi Meta’nın hisseleri yüzde 2,5 kıymet kazanmıştır.
Fed’in bu ay ürem indirimlerine devam edeceğine dair iyimserlikle Tesla’nın hisseleri yüzde 5,3, Amazon’un hisseleri yüzde 2,9 ve Alphabet’in hisseleri yüzde 1,3 terfi etti. Nvidia’nın hisseleri ise yüzde 1,8 düştü.
Üst Yöneticisi Brian Thompson’ın çarşamba günü silahlı saldırıda öldürülmesi hemen sonra kıymet kaybeden UnitedHealth hisseleri dün de düşmeye devam etti. UnitedHealth hisseleri haftanın son muamele gününü yüzde 5,1 kayıpla bitirdi.
Bu gelişmelerle, haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 0,96 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,34 kıymet kazanırken, Dow Jones endeksi ise yüzde 0,60 kıymet yitirdi.
Önümüzdeki hafta çarşamba günü Amerika’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile federal bütçe dengesi, perşembe günü Müstahsil Fiyat Endeksi (ÜFE) ve haftalık işsizlik maaşı başvuruları takip edilecek.
AVRO BÖLGESİ’NDE GÖZLER ECB’NİN PARA POLİTİKASI KARARINDA
Avrupa borsalarında geçen hafta alıcılı bir seyir ilkin çıkarken, ECB’nin senenin son para politikası sonucu yatırımcıların odağında yer ediniyor.
Bölgede açıklanan verilerden alınan sinyaller resesyon endişelerini desteklemeye devam ederken, ECB’nin gelecek dönemde atacağı adımların ebatlarına yönelik belirsizlikler varlığını koruyor.
Analistler, resesyon endişelerinin ve düşen imalat aktivitesinin canlandırılması için 50 baz puanlık ürem indiriminin öne çıkabileceğini belirtmesine rağmen, geçen günlerde açıklanan kasım ayına ilişik öncü enflasyon verisinin senelik bazda ECB’nin hedeflediği yüzde 2 seviyesinin üstünde gelmesinin 50 baz puanlık indirime yönelik beklentileri sınırladığını söylemiş oldu.
Geçen hafta açıklamalarda bulunan ECB Başkanı Christine Lagarde, Avro Bölgesi ekonomik büyümesinin önümüzdeki aylarda daha cılız olabileceğine işaret etti.
Brüksel’de Avrupa Parlamentosu Ekonomik ve Parasal İşler Komitesi’nde konuşan Lagarde, “Ankete dayalı veriler, hizmet sektöründeki büyümenin yavaşlaması ve imalat sektöründeki daralmanın devam etmesi nedeniyle büyümenin kısa vadede daha zayıf olacağına işaret ediyor.” dedi.
Makroekonomik veri tarafında ise Avro Bölgesi’nde mevsimsellikten arındırılmış Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH), 2024’ün üçüncü çeyreğinde önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,4 terfi etti. Avro Bölgesi’nde GSYH, üçüncü çeyrekte geçen senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 0,9 arttı.
GSYH, üçüncü çeyrekte önceki çeyreğe kıyasla İspanya’da yüzde 0,8, Fransa’da yüzde 0,4, Almanya’da yüzde 0,1 artarken, İtalya’da durağan(durgun) kaldı.
Fitch’in geçen hafta yayımladığı raporda, Avro Bölgesi ekonomisinin bu sene yüzde 0,8 büyümesinin beklendiği belirtilirken, bölge ekonomisinin önümüzdeki yıl yüzde 1,2 ve 2026’da yüzde 1,3 büyüyeceği tahminine işaret edildi. Raporda, Avro Bölgesi’nde hane halkı gerçek gelirlerinin arttığı sadece tüketimdeki toparlanmanın “cılız” kaldığına yer verildi.
Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,26 ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 3,86 yükselirken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,65 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 4 terfi etti.
9 Aralık haftasında, salı günü Almanya’da enflasyon, perşembe günü Almanya’da cari balans, Avro Bölgesi’nde ECB’nin ürem sonucu ve ECB Başkanı Lagarde’ın basın toplantısı, cuma günü İngiltere ve Avro Bölgesi’nde endüstri üretimi takip edilecek.
ASYA BORSALARI GÜNEY KORE HARİÇ POZİTİF SEYRETTİ
Asya tarafında geçen hafta Cenup Kore hariç olumlu bir seyir izlenirken, Cenup Kore’de geçen hafta ortaya çıkan siyasal gerilimlere yönelik haber akışı yakından takip ediliyor.
Geçtiğimiz hafta Cenup Kore’de, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un sıkıyönetim duyuru etmesi ve ondan sonra sıkıyönetimin parlamento tarafınca oylanıp kaldırılması ülkede tansiyonun mühim halde artmasına niçin oldu.
Cenup Kore’deki siyasal belirsizliklerin peşinden Merkez Bankası, istikrarı sağlamak için gerektiğinde kısa vadeli likiditeyi artıracağını ve döviz piyasalarında “aktif” adımlar atacağını bildirdi.
Maliye Bakanı ise “Hisse senetleri, tahviller, kısa vadeli para piyasası ve döviz piyasasına, tam normale dönene kadar, sınırsız likidite enjekte edeceğiz.” açıklamasında bulunmuş oldu.
Cenup Kore Merkez Bankası Başkanı Rhee Changyong, ülkede sıkıyönetim kargaşasının piyasalarda oynaklığı tetiklediğini belirterek, yeni şoklar yaşanmadığı takdirde oynaklığın kademeli olarak azalacağına yönelik iyimserliğini dile getirdi.
Şimal Kore’nin Rusya ile haziran ayında imzalanan ve taraflardan birine yönelik dış hücum niteliğinde karşılıklı yardımlaşmayı da içeren Kapsamlı Stratejik Ortaklaşa iş Anlaşması’nın resmi olarak yürürlüğe girdiğini açıklaması da bölge genelinde jeopolitik risklerin artabileceği kaygılarını besliyor.
Geçen hafta Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), bu sene için küresel ekonomik gelişme tahminini yüzde 3,4’te durağan(durgun) bırakırken, Japonya’nın yüzde 0,3 daralacağını öngördü. Çin tarafında ise ülke ekonomisinin yüzde 4,9 büyüyeceği tahmin edilirken, önümüzdeki yıl gelişme beklentisi yüzde 4,7’ye çıkarıldı.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Çin’de Şanghay sentetik endeksi yüzde 2,33, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,28 ve Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,31 kıymet kazanırken, Cenup Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,13 düştü.
Önümüzdeki hafta pazartesi Japonya’da gelişme, Çin’de enflasyon, çarşamba Japonya’da ÜFE, cuma günü Japonya’da endüstri üretimi ile kapasite kullanım payı takip edilecek.
YURT İÇİNDE GÖZLER EKİM AYINA İLİŞKİN ÖDEMELER DENGESİ VERİSİNE ÇEVRİLDİ
Yurt içi piyasalarda geçen hafta alıcı bir seyir öne çıkarken, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftalık bazda yüzde 4,44 kıymet kazanarak cuma gününü 10.081,00 puandan bitirdi.
Geçen hafta yurt içerisinde açıklanan verilere nazaran, Türkiye’de Tüketici Fiyat Endeksi’nde (TÜFE) kasımda senelik yüzde 47,09, aylık yüzde 2,24 arttı.
Mevzuya ilişik toplumsal medya hesabından paylaşım meydana getiren Gömü ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hizmet enflasyonunun aylık yüzde 1,6 ile Kasım 2021’den bu yana en düşük seviyesinde gerçekleştiğini ve senelik hizmet enflasyonundaki düşüş eğiliminin devam ettiğini belirterek, “Hizmet enflasyonundaki gerileme ve iyileşen enflasyon beklentileri, katılıkları azaltmada önemli mesafe kat ettiğimizi gösteriyor.” ifadelerini kullandı.
Ana para Piyasası Kurulu (SPK) Borsa İstanbul AŞ hisse piyasalarında getirilen açığa satış yasağının 2 Ocak 2025 tarihinden itibaren, Borsa İstanbul AŞ tarafınca duyuru edilen BIST 50 endeksinde yer edinen hisse piyasaları ile sınırı olan olarak kaldırılacağını duyurdu.
Bankacılık Tertip ve Denetleme Kurumu (BDDK) da bankalar ile finansal kiralama, faktoring, finansman, tutum finansman ve mevcudiyet idare şirketlerinin 2025 senesinde enflasyon muhasebesi uygulamamasına karar verildiğini bildirdi.
Ek olarak, Sigortacılık ve Hususi Emeklilik Tertip ve Denetleme Kurumunun (SEDDK) Sigortacılık Sektöründe Enflasyon Muhasebesi Uygulaması Hakkındaki Genelgesi yayımlandı.
Buna nazaran sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri tarafınca 2025 senesinde enflasyon muhasebesi uygulanmamasına karar verildi.
Dolar/TL, haftayı bundan önceki kapanışın yüzde 0,2 üstünde 34,7690’dan kapattı.
Yeni haftada, salı günü endüstri üretimi ve işsizlik payı, perşembe günü ödemeler dengesi ile haftalık para ve banka istatistiklerinin takip edilecek.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.150 ve 10.200 puanın direnme, 9.850 ve 9.700 seviyelerinin yardımcı konumunda bulunduğunu kaydetti.