Özgürlük Gazetesi ve İzmir Tecim Odası (İZTO) işbirliğiyle Sürdürülebilirlik Zirvesi düzenlendi. İZTO’da gerçekleşen zirvede, Özgürlük Gazetesi Iktisat Yazarı Noyan Doğmuş’ın moderatör olduğu ilk oturumda, İZTO Idare Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, Ege Bölgesi Endüstri Odası (EBSO) Idare Kurulu Başkanı Nadir Yorgancılar, İzmir Tecim Borsası (İTB) Idare Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli ve Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, iş dünyasında sürdürülebilirlik hikayesinde görüşlerini paylaştı. 

İZTO Idare Kurulu Başkan Mahmut Özgener, İzmir’de büyük firmalar ve holdinglerin etraf dostu üretim, enerji verimliliği ve kurumsal toplumsal repertuvar projeleriyle sürdürülebilirlik hedeflerini iş modeline dahil etme hikayesinde oldukça daha süratli ve faal hareket edebildiğini belirtip, “Sanayi bölgelerindeki büyük şirketlerin bu konudaki farkındalığı üst düzeyde. Diğer yandan iş dünyasının çok büyük kesimini temsil eden KOBİ’lerin ise özellikle finans, kaynak eksikliği ve bilgiye erişim zorlukları ve bu konuda da teknik kapasitelerinin sınırlı olması nedeniyle yoğun desteğe ihtiyaç duyduklarını gözlemliyoruz. Bu nedenle İZTO olarak KOBİ’lerimizin gelişimi konusunda önemli çalışmalar organize ediyoruz. KOBİ’lerimizle yaptığımız işbirliği çerçevesinde sürdürülebilirlik konusunda bilgi düzeylerini ciddi anlamda geliştirme imkanı bulduklarını gözlemliyoruz. Geçtiğimiz yıl yaptığımız, bu yıl devam edeceğimiz ‘Yeşil Dönüşüm Mentorluğu’ programı kapsamında yeşil dönüşümü en temelden alıp Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakatı kapsamında uygulamaya alınan konularda işletmelere bilgi ve deneyim aktarılıyor. Yaptığımız ilk süreç 3 ay sürdü, işletme ve KOBİ’lerden 26 katılımcının yer aldığı uzman ölçekli ülkemizde ilk defa bir ticaret odası tarafından düzenlenen eğitim programı oldu. Bunu yaygın bir şekilde tüm odaların işbirliği içinde devam ettirmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.

class=”medyanet-inline-adv”>

‘KOBİ’LERİN DE HAZIRLIKLI OLMASI GEREKİYOR’

class=”medyanet-inline-adv”>

Eğitimin önemine dikkati çeken EBSO Idare Kurulu Başkanı Nadir Yorgancılar, “Karbon ayak izini azaltmak önümüzdeki ‘yeşil duvar’ diye tabir ettiğimiz Gümrük Birliği ile karşılaşmamak açısından güncellememiz gereken bir süreç. Burada da eğitim başta geliyor. Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilirlikle ilgili açıkladığı 17 kalkınma hedefi var. 3 tanesi ön plana çıkıyor; enerji, hammadde ve işgücü. Sürdürülebilirliğe sadece kurumsal firmaların değil, KOBİ’lerin de hazır olması gerekiyor. Bunun için ikiz dönüşümün gerekliliklerine odaklanmamız gerekiyor. Temiz enerji, güneş enerjisi imkanı var, yapılması gerekiyor. Dışa bağımlılığı da azaltacak ama trafo nedeniyle sıkıntısını yaşıyoruz” açıklamalarında bulunmuş oldu. İşgücünün de sürdürülebilir olması icap ettiğini dile getiren Yorgancılar, “Bizim ülkemizin en büyük ihtiyacı eğitim 5.0’dır” ifadelerini kullandı.

class=”medyanet-inline-adv”>

‘BÜTÜNCÜL VE UZUN VADELİ STRATEJİLERE İHTİYAÇ VAR’

Devletimizde sürdürülebilir ziraat ve besin sistemlerini tesis etmek için bütüncül ve uzun vadeli stratejilere gerekseme bulunduğunu söyleyen Işınsu Kestelli, “Tarımsal üretimde çevre dostu ve yenilikçi uygulamaların teşvik edilmesi, kimyasal gübre ve pestisit kullanımının azaltılması ve su kaynaklarının verimli kullanımı öncelikli hedefler arasında yer almalı. Tarım arazilerinin korunması ve toprak sağlığının iyileştirilmesi için de daha güçlü yasal düzenlemeler ve denetimler yapılmalı. Çiftçilerin sürdürülebilir tarım yöntemleri konusunda bilgilendirilmesi, yeni teknolojilerin ve iyi tarım uygulamalarının tanıtılması gerekli. Tarım kooperatiflerinin ve yerel yönetimlerin daha aktif bir rol üstlenmesi sağlanmalı. Küçük ölçekli çiftçilerin finansal ve teknik desteklerle sürdürülebilir tarım uygulamalarına geçişleri kolaylaştırılmalı. Gıda sistemlerinin sürdürülebilirliği için tedarik zincirlerinde reform yapılmalı” diye konuştu.

class=”medyanet-inline-adv”>

‘YEŞİL YAKA İSTİHDAMI ARTIŞ GÖSTERECEK’

Türk ihracatçısının sınırda karbon düzenlenmesine hazır olmadığını söyleyen EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “İhracatçının karbon emisyonunu ölçmek ve raporlamak için ne olduğunu anlaması, nasıl olduğunu anlaması için eğitimler verilmesi lazım. Eskiden fabrikalarda mavi yaka, beyaz yaka vardı, şimdi yeşil yaka istihdam etmemiz gerekecek. Bu kolay bir iş değil ve bu işi yapanların devamlı kayıt altına alması lazım. Bunun için işletmelerin yeşil yaka ihtiyacı doğacak” dedi.

Farkındalığın eksikliğinin eğitimlerle giderilmesi icap ettiğini söyleyen Eskinazi, “Farkındalığı artırmamız lazım. İhracatçılara karbon vergilerinin nasıl etkileyeceğini, nelerle karşılaşacağını açıklanması gerekiyor” diye konuştu. EİB’de bulunan 12 birliğin sürdürülebilirlik hikayesinde Ur-Ge projesi geliştirdiğini aktaran Eskinazi, firmaların eksikliklerini tespit edip yol haritalarını çizdiklerini belirtti.

class=”medyanet-inline-adv”>

İZMİR VE İSTANBUL 112 KENTİN İÇİNDE

Zirvenin ‘Sürdürülebilirlik ve İzmir’ başlıklı üçüncü oturumunda Ege Sanayicileri ve İşinsanları Derneği Idare Kurulu Başkanı Sibel Sıkıntılı, Sürdürülebilirlikte Sivil Camia Kurumlarının (STK) Görevi başlıklı bir konferans yapmış oldu. Sıkıntılı, AB’nin 2050’ye kadar karbon sıfır kıta olmak hedefi ortaya koyduğunu söyleyerek, Türkiye’nin sürdürülebilirlik fiil planı ile 2053 yılına kadar karbon sıfır ülke olma yolunda ilerlediğini beyan etti. STK’ların en büyük görevinin farkındalık yaratmak bulunduğunun altını çizen Sıkıntılı, gelişimleri üyelerine aktarmaya ve farkındalık yaratmaya çalıştıklarını belirterek, “Yenilenebilir enerji tarafında rüzgar, güneş enerjileri konusunda etkinlikler gerçekleştirdik. Atık yönetimi bu yılın en flaş konularından biri. Su kaynaklarını korumak önemli bir konu, bu nedenle mart ayında sürdürülebilirlik su zirvesini gerçekleştirmek istiyoruz” dedi.

İklim Kent Sözleşmesi ve Misyon Kent İzmir’ başlıklı bir sunum meydana getiren İzmir Planlama Ajansı Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu, enerji, besin ve suyun bir arada çalmış olduğu bir sistemin sürdürülebilirliğin temel taşını oluşturduğunu alemet. AB’nin 2050’de karbon etkisiz kıta hedefi bulunduğunu, 2030’un da mühim bulunduğunu belirten Velibeyoğlu, laflarını şu şekilde sürdürdü: “Avrupa İklim Nötr ve Akıllı Şehirler Misyonu’nda 112 kentin 2030’da yüzde 100 hedefe ulaşabilecek bir aşamayı göstermesi, örnek olması hedefleniyor ki 2050’deki hedef başarılabilsin. İzmir ve İstanbul bu 112 kentin içinde. İddiamız bütün Avrupa’nın yeşil mutabakatla uğraştığı işin öncülerinden biri olma gibi önemli bir pozisyon.”

‘TÜRKİYE’DE KARBON VERGİSİNİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ GEREKİYOR’

İZMİR Sürdürülebilirlik Zirvesi’nin ikinci oturumu ‘Karbon Emisyonlu Döneme Hazırlık’ başlığıyla gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü Özgürlük Gazetesi Iktisat Müdürü Sefer Levent’in icra ettiği oturuma CarbonCost Consulting Kurucusu ve CEO’su Mehmet Ali Öztopçu, KMD Karbon ve Maliyet Danışmanlığı Kurucusu İlkay Yücebilgiç ve Internasyonal Tecim Uzmanı Murat Erdoğan konuşmacı olarak katıldı. Karbon emisyonunun yeni bir maliyet sistemi bulunduğunu, bu maliyet sisteminden kurtulmak için extra maliyete girmek icap ettiğini söyleyen Erdoğan, “Makine, çevre ve kimya mühendisine ihtiyaç var. Hepsinin ortak gözüyle yapılmalı. Üretimde açığa çıkan karbonu sadece makine, çevre, kimya mühendisi tek başına hesaplayamaz. O nedenle grup çalışması yapmak gerekir. Ciddi bir maliyet bizi bekliyor. Emisyon ticaret sistemlerinin devreye girmesiyle sistem değişecek” dedi.

‘EMİSYON TİCARET SİSTEMİ KURULMALI’

Mehmet Ali Öztopçu ise, “Avrupa Birliği (AB) 2050 yılına kadar nötr kıta olma yolunda hedef koydu. 2030’da yüzde 55 karbon ayak izini azaltma ara hedefi var. AB dünyada rol model olmaya başladı. Karbon vergisi Avrupa’da zaten mevcut, enerji ve akaryakıtta birim fiyatının yüzde 10’u karbon vergisi” dedi. Öztopçu, AB Sınırda Karbon Düzen Mekanizması (SKDM) finansmanının yurtdışından Avrupa’ya ihracat icra eden şirketlerin ödeyeceğini, bu yüzden Türkiye’de bir an ilkin emisyon tecim sisteminin kurulması, karbon vergisinin yürürlüğe girmesi icap ettiğini belirterek “SKDM’de kendi ülkemizde ödediğimiz vergi AB’de ödememiz gereken vergiden düşürülüyor” diye konuştu.

‘KAZAN-KAZAN ŞEKLİNDE BİR FORMÜL’

KMD Karbon ve Maliyet Danışmanlığı Kurucusu İlkay Yücebilgiç ise yeşil dönüşüme geçişin maliyetli bulunduğunu belirtip, “Ancak yatırımı sokağa atmıyorsunuz kendi işinize yatırıyorsunuz. Makineleri  yeniliyor, sistemleri kuruyorsunuz. Kazan-kazan şeklinde bir formül. Başta maliyetli gözüküyor ama getirdiği üstünlük karşınıza çıkacak. Özelikle yeşil dönüşümü tamamlayıp, karbon emisyonlarını düşüren şirketler rekabetçilik alanında diğer şirketlere fark atarak her açıdan avantajlı konuma geçecektir” dedi. Avrupa Kalkınma Bankası, Avrupa Yatırım Bankası benzer biçimde bankalarda ciddi anlamda yeşil fonlar bulunduğunu belirten Yücebilgiç, belli bir müddet sonra alınan kredilerin yeşil kredi olacağını söylemiş oldu.

‘ŞİRKETLER VE BİREYLER DAHA AKTİVİST OLMALI’

HÜRRİYET Gazetesi Iktisat Yazarı Noyan Doğmuş moderatörlüğünde meydana gelen ‘Yeşil Dönüşüm’ başlıklı dördüncü kısımda ise Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Istihbarat Kurulu Başkanı Ebru Dildar Edin ve Sürdürülebilirlik Akademisi Başkanı Murat Sungur Bursa ve Kordsa Sürdürülebilirlik Müdürü Birce Pirinç yer aldı. Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Istihbarat Kurulu Başkanı Ebru Dildar Edin, Birleşmiş Milletler’in açıklamış olduğu sürdürülebilirlikle alakalı ulaşılmak istenen 17 ana maddede ilerlemenin yüzde 25-30’larda bulunduğunu söyleyerek, “2030’a gelindiğinde hedefe ulaşılamayacağı aşikar. Ülkelerin, şirketlerin, bireylerin biraz daha aktivist olması lazım” dedi. Türkiye’de sosyal farkındalığın hedeflenenden azca bulunduğunu belirten Edin, şirketlerin varlığını geçindirmesi için farkındalığın artması icap ettiğini dile getirdi.

Sürdürülebilirlik Akademisi Başkanı Murat Sungur Bursa ise şunları söylemiş oldu: 

‘TÜRKİYE İÇİN RİSK DEĞİL FIRSAT’

“Ülkenin ekonomisini yeşil mutabakata hazırlayacak olan aynı anda birden farklı içinde eğitimi, üretimi, yatırımı olan kuruluşların işbirliği içinde yönetilmesi. Yeşil mutabakatla ilgili doğru organizasyonun ülke içinde kurulması gerekir. Bunu mevzuat ve mevcut organizasyon biçimiyle çözemeyiz, devletsiz hiç çözemeyiz. AB’de yeşil mutabakat devlet üstü bir konu. Devletimiz bu konularda liderlik yapmak zorunda. Yeşil dönüşüm Türkiye için risk değil fırsat.”

Kordsa Sürdürülebilirlik Müdürü Birce Pirinç de düşük karbonlu ekonomiye geçişte araç-gereç teknolojilerinin mühim rol oynayacağını düşündüklerini belirtip, “Her türlü malzeme teknolojileri geliştirme, uygulama aşamasında önemli yer tutacak” diye konuştu.