Yasemin SALİH

Oluşturulma Zamanı: Ocak 26, 2025 04:00

Kartalkaya’daki facia toplumda yangın hassasiyetini artırdı. Aslına bakarsan bütün işyerlerini yangın eğitimine mecburi kılan yönetmelik 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girmişti. Yasal öğrenci otel faciası da eklenince yangın öğrenim şirketlerinin telefonları kilitlendi. Telefonları susmayan bir öteki öbek ise yangın cihazları satan firmalar oldu. Istek artışının yüzde 300’leri aştığını belirten firmalar, fahiş fiyat artışlarının şikâyet edilmesi icap ettiğini altını çizdiler.

PİYASADA ‘Bir musibet bin nasihata bedeldir’ lafının tam karşılığı yaşanıyor. Tıpkı depremlerin arkasından olduğu şeklinde Kartalkaya’daki yangın faciası ondan sonra da refleks talepleri geldi. Gerek işletmeler gerekse hususi kişilerden yangınla alakalı öğrenim, aygıt, bilgilendirme istekleri, bu alanda etkinlik yayınlayan firmaların telefonlarını kilitledi.

‘OTELLER AZ TEHLİKELİ SINIFTA’

Aslına bakarsan 1 Ocak 2025’te devreye giren Ortak Esenlik ve Emniyet Birimi (OSGB) eğitimlerine getirilen yasal mecburiyet yangını da ihtiva ettiği için 2024’ün sonlarından itibaren bu alandaki firmalar hareketli bir devre yaşıyordu. Buna bir de Kartalkaya’daki otel yangını eklendi, istek patladı. Bütün İş Sağlığı ve Güvenliği Öğrenim Kurumları ve Profesyonelleri Derneği (TİGEP) Başkanı Fatih Tüten, yangın eğitimlerinin türlerine nazaran muhtelif kapsamlarda verildiğini söylemiş oldu.

class=”medyanet-inline-adv”>

Yangın eğitiminin 1 Ocak itibarıyla bakkaldan tekstil fabrikasına, otelden berbere kadar tüm işletmeler için mecburi kılındığının altını çizen Tüten, Türkiye’de 2 bin 500 tane OSGB kuruluşu bulunduğunu söylemiş oldu. Tüten şu detayları verdi: “1 Ocak’tan itibaren bu alanda kamu ve özel sektör ayrımı da ortadan kalktı. Eğitimler işletmenin taşıdığı tehlike sınıfına göre veriliyor. Üç tehlike sınıfı var; az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli olarak. Bu da çalışan sayısına göre belirleniyor. Türkiye’de 8 milyona yakın işyeri var. Hepsi kapsama girdi. Pasta büyük. Kasap, bakkal gibi küçük işletmeler ‘az tehlikeli’ grupta. 10 kişinin altında çalışanı olan bu işletmelerin yöneticileri Anadolu Üniversitesi’nden eğitim alıyor, sertifika ediniyor. Ne yazık ki oteller de ‘az tehlikeli’ grupta yer alıyor. Bunların dışındakiler de OSGB’lerden bu hizmeti alıyorlar ya da çalışanları çoksa kendi bünyelerinde OSGB uzmanları istihdam ediyorlar.”

KİŞİ BAŞI ÜCRET 700 TL’DEN BAŞLIYOR

Peki öğrenim ücretleri ne kadar? Tüten’in yanıtına geçmeden ilkin piyasada bireysel olarak yangın eğitimini parasız veren sivil topluluk kuruluşları var. Online eğitimler de Youtube şeklinde kanallarda bulunabiliyor. Bunun haricinde Udemy, AKUT şeklinde kuruluşların bireysel ücretli eğitimleri var. Ek olarak itfaiye birimlerinin de açmış olduğu yangın eğitimlerine katılmak olası.

class=”medyanet-inline-adv”>

Fatih Tüten’in verdiği bilgilere ulaşınca; ‘tehlikeli’ grupta yer edinen şirketlere yangın öğrenim ücretleri fert başı 700-750 TL, ‘çok tehlikeli’ gruptakilere de fert başı 1.000-1.100 TL içinde veriliyor. 

Bu eğitimleri iş güvenliği uzmanları dediğimiz kişiler veriyorlar. Bu kişiler de A, B ve C sınıfı olarak ayrılıyor. Korku sınıfına nazaran öğrenim veriyorlar. Türkiye’de 200 bine yakın fert bu alanda ekmek yiyor. Ne kadar kazanıyorlar diye bakıldığında ise Tüten şu detayları veriyor: “C sınıfı uzmanlar aylık 45 bin, B sınıfı uzmanlar aylık 65 bin -70 bin ve en tehlikeli sınıfta yer alan A sınıfı uzmanlar da aylık 90 bin ila 150 bin TL arasında ücret alıyor.” 

class=”medyanet-inline-adv”>

Yangına sebebiyet verebilecek sıcaklık kaynakları, yanma gazları, yanma türleri ve piroliz, sıfır tazyik noktası, yangın ilerleme evreleri, parlama ve geri tepme, yangın müdahale şekilleri, hidrant hatları, yangın vaka yeri yönetimi şeklinde başlıklar yangın eğitiminin mevzuları içinde yer ediniyor.

‘SONRA ARA’ DİYENLER SIRAYA GİRDİ

Kartalkaya faciasının arkasından piyasada yangın tüpü şeklinde ürünlere olan istek adeta patladı. Dry Yangın Emniyet Sistemleri şirketinin patronu Hüseyin Demir, 2013’ten beri bu sektörde olan girişimcilerden. Hem de yangın öğrenim uzmanı sertifikası da olan Demir, sattığı mamüllerin eğitimlerini de veriyor. Sorularımızı yanıtlayan Demir, “Yangın söndürme tatbikatını ücretsiz veriyoruz. Buna göre bir yangın senaryosu hazırlıyoruz. Daha sonra uygulama yapıyoruz. Bu iş 360 derece ele alınmalı” dedi.

class=”medyanet-inline-adv”>

Demir, facia ondan sonra hem kendi şirketinin bununla beraber sektörün yaşadıklarını şöyleki söyledi: “Daha önce ‘işletmenizin yangın tedbirleri var mı, cihazlar tamam mı, tatbikat ve çalışan eğitimi tamam mı’ diye sorduğumuzda ‘şimdi sırası değil’ diyerek telefonu yüzümüze kapatanlar şimdi hatlarımızı kilitledi. Özellikle bina ve konutlar bu işi çok askıya alıyorlardı. Şu anda onlardan gelen çağrılar yüzünden telefonlarımız susmuyor. Yüzde 300 talep artışı var.”

Yangın tedbir cihazlarında sektörün yüzde 80’inin yerli ürünlerle çalıştığını belirten Demir, “Oteller, konutlar gibi yerlerden yangın algılama sistemleri ve söndürme cihazlarına çok talep geliyor. Bir de restoran ve otellerde davlumbaz söndürme sistemleri var. Onlara talep çok arttı. Türkiye’de bu cihazların üretimi nüfusa yetecek kadar var. Bazı yedek parçalar Çin’den geliyor” dedi.

class=”medyanet-inline-adv”>

FAHİŞ FİYAT ARTIŞINA DİKKAT

Yangın aleti alırken her üründe olduğu şeklinde müstahsil ve tatbik hikayesinde deneyimin mühim bulunduğunu vurgulayan Hüseyin Demir, şu anda piyasada malum muntazam firmaların bir fırsat fiyatlaması yapmadığının vurguladı. İddia edilmiş olduğu şeklinde istek artışını fahiş hasılata çevirmek isteyenlerin olabileceğini de söyleyen Demir, bu durumda vatandaşların şikâyet etmeleri icap ettiğini belirtti.

Demir’in paylaşmış olduğu piyasadaki aygıt tutarları ise şöyleki:  

 Yangın söndürme tüpü: Kapasiteye nazaran değişmekle beraber 6 kilogram’lık tüpün fiyatı 1000-1200 TL içinde. 

 Yangın anlama sistemleri: 15 bin ila özelliklerine nazaran 100 bin TL içinde değişiyor.  

Davlumbaz söndürme sistemleri: 15 bin ila 30 bin TL içinde.