Kendi dijital cüzdanı MetaMask’ın arkasındaki önder blockchain ve web3 yazılım firması Consensys bugün, internasyonal online inceleme veri ve analitik teknoloji grubu YouGov tarafınca online olarak meydana gelen kripto
Kendi dijital cüzdanı MetaMask’ın arkasındaki önder blockchain ve web3 yazılım firması Consensys bugün, internasyonal online inceleme veri ve analitik teknoloji grubu YouGov tarafınca online olarak meydana gelen kripto ve web3 ile alakalı “İkinci Küresel Görüş Anketi”nin bulgularını ifade etti. Haziran 2023’te gösterilen ilk anketin devamı olarak anketin kapsamını genişleten Consensys, Afrika, ABD, Asya ve Avrupa’daki 18 ülkede 18-65 yaş arası 18 binden fazla kişiye ulaşarak ilk kere Türkiye’den bin 215 katılımcıyı da dahil etti.
Değişen duyarlılığı tahmin etmek için tasarlanan bundan önceki anketle aynı soruların yanı sıra aktüel tema ve trendleri de ele almayı amaçlayan yeni sorulardan oluşan anket, veri gizliliği, farkındalık, iyelik ve web3 etkinliği, merkezsizleşme, spot kripto ETF’lerinin onaylanması benzer biçimde aktüel mevzular ve suni zekâ (AI) ile blockchain kesişimi benzer biçimde mevzuları araştırdı.
Küresel olarak iştirakçilerin yüzde 93’ü kripto varlıklardan haberdar bulunduğunu bildirirken sadece yarısından birazcık fazlası (yüzde 52) bu tarz şeyleri anladığını söylemiş oldu.
Türkiye’de kripto varlıklara ait farkındalık ve anlak ise küresel ortalamanın üstünde. Türklerin yüzde 95’i kripto varlıkların bilincinde bulunduğunu, yüzde 59’u ise ne işe yaradığını anladığını belirtti. Buna ayrıca kripto mevcudiyet sahipliği Türkiye’de mühim seviyede yüksek ki bu kişilerin hemen hemen yarısı (yüzde 47) geçmişte kripto mevcudiyet satın almış.
Farkındalık seviyeleri yaş gruplarına nazaran de değişirken ilgi çekici bir halde yaşla beraber artma eğilimi de gösteriyor. 55-65 yaş arasındakiler içinde farkındalık yüzde 99 benzer biçimde etkisi altına alan bir orana ulaşırken, 18-24 yaş arasındakiler içinde bu nispet yüzde 87 oluyor. Sadece en bilgili öbek olmalarına karşın 55-65 yaş grubu, kripto ticaretinde minimum etken olan öbek. Bu alanda 25-34 yaş aralığındakiler başı çekiyor. Bu yaş gurubundakilerin yüzde 55’i şu anda kripto varlığa haiz veya daha ilkin satın almış durumda, ki bu nispet küresel yaklaşık olan yüzde 42’nin fazlaca üstünde. Ek olarak 55-65 yaş arası iştirakçilerin yüzde 71’i, asla kripto mevcudiyet ticareti yapmadığını belirtti.
Kripto mevcudiyet satın almış olanların katılım motivasyonları da farklılık gösteriyor. Her beş kişiden biri (yüzde 20) merakını ve deneyerek kendini eğitme arzusunu dile getirirken, yüzde 17’si kısa vadeli kâr potansiyelinden etkilenmiş. Buna ayrıca yüzde 13’ü, dostlarının ve ailesinin tavsiyesi üstüne yatırım yapmış. Öteki yandan yüzde 11’i bunu uzun vadeli bir yatırım olarak görürken yüzde 9’u hem Türk Lirası’nın istikrarsızlığı bununla birlikte Amerika Doları, Euro ve altın benzer biçimde geleneksel yatırım araçlarına uygulanan sınırlamalara karşı bir koruma olarak görmüş.
Kripto cüzdanları ve NFT sahipliği, Türkiye’de, dünyanın geri kalanına kıyasla daha popüler. Iştirakçilerin hemen hemen yarısı (yüzde 44) minimum bir kripto cüzdanına haiz. Buna ayrıca Türklerin yüzde 54’ü gizleme ve kendi haline gizleme kripto cüzdanları arasındaki farkı bilmiyor. Sadece tekrar de yüzde 34’lük bir kesim, cüzdanlar ile alakalı daha çok data edinmeye alaka duyduklarını anlatım ettiler. Benzer halde NFT’nin benimsenme payı da yüksek: Türklerin 4’te 1’inden fazlası (yüzde 27) bu terime aşina. Aşina olanlar içinde ekseriyat (yüzde 40) asla NFT sahibi olmamışken ortalama 3’te 1’i (yüzde 32) şu anda haiz. Ekseriyat (yüzde 60) önümüzdeki 12 ay içerisinde NFT’lere yatırım yapacağını ya da toplayacağını söylüyor.
Türk iştirakçilerin web3 faaliyetlerine genel katılımının öteki ülkelerin peşinde kalmış olduğu görülüyor. Web3 teknolojilerini algılama mevzusu nispeten düşük; küresel yaklaşık olan yüzde 24’e kıyasla Türk iştirakçilerin yalnızca yüzde 19’u bu terimden haberdar. Buna ayrıca web3 faaliyetlerine katılanların en sık kullandıkları faaliyetler ise staking (yüzde 36), alım satım işlemleri (yüzde 22) ve web3 cüzdan kullanması (yüzde 22).
Bu data eksiklikleri ya da yanlış anlamalar, blockchain teknolojisine de uzanıyor: Iştirakçilerin yalnızca yüzde 24’ü blockchain tanımını doğru bir halde yapabildi (küresel ortalamanın yüzde 8 altında). Buna karşın Türk iştirakçilerin yüzde 77’si web3’ün özünde yer edinen bir prensip olan veri gizliliğinin önemini kabul ediyor ve yüzde 37’si de kriptoyu çevresel faydalarla ilişkilendiriyor. Bu pozitif yönde duygu daha çok eğitimle artabilir.
Türk iştirakçilerin mühim bir çoğunluğu (yüzde 77) veri gizliliği hikayesinde endişelerini dile getirirken yüzde 29’u Feysbuk ya da Google benzer biçimde mevcut web2 müesseselerinin şahsi detayları iyi mi ele aldığına güvenmediğini beyan etti. Her 4 Türk’ten 3’ü (yüzde 75) çevrimiçi kimlikleri üstünde daha çok denetim sahibi olmak istiyor. Türk katılımcılar ek olarak veri katkılarından elde edilmiş kârdan hisse almaları icap ettiğini düşünüyor. Sadece küresel katılımcılar içinde ortak bir mevzu olarak yalnız yüzde 36’sı kafi halde telafi edildiğini düşünüyor.
Suni zekâ tarafınca üretilen yanlış bilgilerle alakalı endişeler öne çıkarken iştirakçilerin yüzde 70’i feyk haberler ve hileli içeriklerden kaygı duyuyor. Nerede ise yarısı (yüzde 49) blockchainin şeffaflığı ve itimatı artırarak bu riskleri azaltabileceğine inanıyor.
Bilinmemesine karşın merkeziyetsizlik terimi Türkler içinde yankı buluyor: Pek oldukça fert toplumsal medya (yüzde 30), bankacılık (yüzde 31), hükümet sistemleri (yüzde 24) ve amme altyapısı (yüzde 17) benzer biçimde sektörleri iyileştirebileceğine inanıyor. Dünya Bankası’nın “2021’de 1.4 milyar yetişkin, bir finans kurumunda veya mobil para sağlayıcısında hesabı olmadan, bankasız kalmaya devam etti.” İfadesini yorumlamaları istendiğinde yüzde 35‘i bunun küresel finans sisteminin iyi çalıştığının ancak iyileştirilebileceğinin bir işareti olduğunu söylerken yüzde 20’si tamamen elden geçirilmesi icap ettiğini belirtti.
Etherium Kurucu Ortağı ve Censensys’in Kurucusu ve CEO’su Joseph Lubin, “Blockchainin ve merkeziyetsizliğin, verilerimizin nasıl yönetildiği konusunda güven ve şeffaflığı arttırmadaki kritik rolü göz ardı edilemez. Son anketimiz, küresel olarak katılımcıların yüzde 83’ünün önemini vurguladığı veri gizliliğinin artan önemini göstermekle kalmıyor, aynı zamanda küresel seçimler ile yapay zekanın ana akım olarak benimsenmesi arasında acil bir sorun olan ‘yanlış bilgilendirmeyle’ ilgili yaygın endişelere de ışık tutuyor” dedi.
Lubin ek olarak “Her yıl, yeniden merkezsizleştirici rol üstlenen web3’ün yanı sıra kripto ve blockchainin büyümesi ve benimsenmesi doğrultusunda olumlu bir ivme görmeye devam ediyoruz. 2024, toplumun ve web3 ekosisteminin benimsediği doğru yönün, tüm insanlar ve topluluklar için çok daha büyük ekonomik, sosyal ve politik bir faaliyete doğru hızla ilerlemesini sağlayan çeşitli nedenlerle kripto için kayıtlara geçen bir yıl oldu. Örneğin, yakın zamanda yapılan ABD başkanlık seçimleri önemli bir düzenleyici netliğe yol açabilir. Dünya merkeziyetsizliğin ve kriptonun potansiyelini benimserken sektörümüz, eğitim ve inovasyon yoluyla bir sonraki kullanıcı dalgasını desteklemeye ve güçlendirmeye ve dünyamızın en karmaşık zorluklarından bazılarını çözmeye hazır” dedi.
Consensys, bu eğilimleri kripto, blockchain ve web3 tarafınca kolaylaştırılan daha adil bir çevrimiçi ortama doğru geçindiren bir değişimin göstergesi olarak görüyor. İster tatbik geliştirme isterse de kripto mevcudiyet stake etme ya da NFT’lere katılım kanalıyla olsun, web3 ile ilgilenen bireyler yalnızca kullanıcı değil, ekosistemin etken katılımcıları, kurucuları ve sahipleri. Bu iyelik zihniyeti, iştirakçilerin çevrimiçi varlıklarında paydaş olma isteğinin artması ve veri gizliliği ve internete katkıları hikayesinde toplumsal medyaya duydukları güvensizlikle de kendini gösteriyor.
