Endüstri ve Teknoloji Bakanlığı, 2024-2028 yıllarını kapsayan “Bölgesel Gelişme ve Ulusal Stratejisi” kapsamında illerin potansiyelini tespit etti.

AA muhabirinin belgeden icra ettiği derlemeye gore, “bölgesel merkezler”, “gelişen yerel ekonomiler” ve “öncelikli dönüşüm illeri” olmak suretiyle 3 alt kategoriden oluşan yakınsama boyutundaki iller belirlendi. Bahse mevzu illerin görece azca gelişmiş ve ülke GSYH’sine katkısı nispeten düşük, öteki illerle sosyoekonomik ilişkilerinin cılız olduğu görülerek ekonomik canlılıklarının artırılmasına karar verildi.

Bu kapsamda “öncelikli dönüşüm illeri” içinde yer edinen Kilis, Gümüşhane, Bayburt, Bingöl, Muş, Bitlis, Siirt, Şırnak, Hakkari, Ağrı, Iğdır, Kars ve Ardahan’ın sosyoekonomik gelişmişlik açısından ülke averajına yükselmesi sağlanacak. Bu doğrultuda, Şark ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin doğusunda kümelenen, sosyoekonomik gelişmişlik açısından ülke averajının altında seyreden illerin, hem toplumsal aynı zamanda ekonomik anlamda yapısal sorunlarının giderilmesi ve gelişmişlik seviyelerinin artırılması için tedbirler alınacak.

GELİR GETİRİCİ FAALİYETLER ARTIRILACAK

class=”medyanet-inline-adv”>

Bu illerin çevrelerindeki gelişmiş yöresel merkezlere ulaşım linkleri güçlendirilecek. Gelir getirici faaliyetlerin artırılması amacıyla ziraat, hayvancılık ve madencilik sektörlerinde bereketlilik ve katma kıymet yükseltilecek.

Mevzubahis illerde amme hizmetlerine erişim güçlendirilecek, göç önlenecek ve kalifiye iş gücü yetersizliği azaltılacak. Ek olarak temel teknik ve toplumsal altyapı eksikliklerinin ortadan kaldırılması, tahsil ve esenlik altyapısının iyileştirilmesi, hayat kalitesinin artırılması ve beşeri sermayenin illerin öncelikleri doğrultusunda geliştirilmesi hedefleniyor.

Mahalli koşullara müsait yüksek bereketli ve dayanıklı ziraat ürünleri ve hayvan ırkları geliştirilerek, tarımda bereketlilik ve gelir artırılacak. Coğrafi işaret ve doğal ziraat uygulamalarıyla tarımda markalaşma faaliyetleri teşvik edilecek, süt ve süt ürünleriyle apiterapi ürünleri (bal, polen, propolis, arı sütü, arı zehri şeklinde) üretimine ağırlık verilecek.

class=”medyanet-inline-adv”>

Ek olarak, bu illerin yer altı kaynakları işlenerek endüstriye kazandırılacak, katma kıymet ve ürün çeşitliliği artırılacak. Bu çerçevede, Hakkari’de çinko ve kurşun, Bitlis’te ponza, perlit ve mermer, Gümüşhane’de bazalt ve feldspat, Şırnak’ta bazalt potansiyeli değerlendirilecek.

KIRSAL-KENTSEL ENTEGRASYONU SAĞLANACAK

Faaliyetler kapsamında, tarıma dayalı sanayinin desteklenmesi için Siirt’te Antep fıstığı lisanslı depoculuk, Şırnak’ın Silopi bölgesinde yer fıstığı depolama ve tohum işleme, Bayburt’ta tahıl ve yem bitkisiyle lisanslı depolama, Bingöl’de süt hayvancılığı çiftliğiyle süt üretimi, kaba yem üretim ve ziraat makineleri, Kars ve Ardahan’da et ve et ürünleriyle süt ve süt ürünleri işleme, Kilis’te zeytinyağı işleme, Iğdır ve Kars’ta meyve ve sebze işleme ve Şırnak’ta fıstık işleme faaliyetleri önceliklendirilecek.

class=”medyanet-inline-adv”>

Tekstil imalatına girdi olacak ham maddelerin geliştirilmesi için Ağrı’da deri işleme ve bu ürünleri dönüştürme, Iğdır’da koyun yünü işleme ve koyun yününden izolasyon malzemesi üretimi, Ağrı ve Iğdır’da yün iplik üretimi, Kars ve Ardahan’da kaz tüyü tekstil ürünlerinin üretimi alanlarına odaklanılacak.

TURİZMİN KATKISI ARTIRILACAK

Mahalli destinasyonlar oluşturularak yöresel halkın gezim faaliyetlerine dahil edilmesi ve gezim ekonomisinden faydalanması sağlanacak. Kars kültür turizmi destinasyonu, tanıtımı ve markalaşma faaliyetleri teşvik edilecek. Bu illerdeki zamanı ve kültürel değerlerle geleneksel olarak üretilen mamüllerin turizmdeki potansiyeli değerlendirilecek. Mahalli mamüller (Siirt battaniyesi, şal şepik kumaşı, Ardahan Damal bebeği, Kars el halısı, Hakkari kilimi, Bingöl balı, Gümüşhane pestili ve kömesi şeklinde) markalaşması, bölge merkezleri ve gezim destinasyonlarında pazarlanacak.

SINIR ÖTESİ İLLERLE İŞBİRLİKLERİ GELİŞTİRİLECEK

class=”medyanet-inline-adv”>

Türkiye’nin doğusu ve güneyindeki komşu ülkelerle sınırlarının mühim bir kısmına haiz öncelikli geliştirilecek illerin, coğrafi vaziyet potansiyellerini değerlendirmek amacıyla bu ülkelerle ticari faaliyetleri geliştirilecek, ulaştırma altyapısı ve sınır kapıları iyileştirilecek, gümrük işlemleri kolaylaştırılacak ve sınır ötesi işbirliklerini geliştirmeye yönelik programlar uygulanacak. Bu kapsamda, Zengezur Koridoru’nun açılmasıyla Orta Asya ile ekonomik işbirliklerinin güçlendirilmesi, Kalkınma Yolu altyapı ve lojistik yatırımları, Iğdır Ara koruncak Projesi ve Habur Lojistik Merkezi yatırımları uygulamaya alınacak.

Öncelikli dönüşüm illerinin erişilebilirliklerinin artırılması ve mühim merkezlerle sosyoekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla ulaştırma altyapısı da güçlendirilecek. Bu kapsamda Gümüşhane Havalimanı’nın, Gerede-Merzifon-Gürbulak, Trabzon-Şırnak, Şırnak-Mardin otoyol hattı ve Erzincan- Erzurum-Kars-Iğdır süratli tren hattı projelerinin hayata geçirilmesiyle öncelikli dönüşüm illerinin gelişmiş merkezlerle bağlantısı artırılacak ve ticari ilişkilerin güçlendirilmesi sağlanacak.

class=”medyanet-inline-adv”>

Öncelikli dönüşüm illerinde pak içme suyuna erişim, kanalizasyon sistemi, çöp toplama şeklinde altyapı faaliyetleri, esenlik hizmetleri ve gençlere yönelik toplumsal donatılarla kırsal ve kentsel hayat kalitesi artırılacak.

81 İLİN POTANSİYELİ BELİRLENDİ

Böylece, Yöresel Büyüme ve Milli Stratejisi ile 81 ilin potansiyeli belirlenmiş oldu.

Stratejiye gore, Van, Erzurum, Diyarbakır, Şanlıurfa, Malatya, Trabzon, Samsun “bölgesel merkezler”, Artvin, Erzincan, Tunceli, Sinop, Bartın, Çankırı, Kırıkkale, Yozgat, Amasya Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Burdur “gelişen ekonomiler” olarak belirlendi.

Tekirdağ, Balıkesir, Manisa, Aydın, Muğla, Denizli, Sakarya, Eskişehir, Konya, Mersin, Adana, Kayseri, Kahramanmaraş, Hatay ve Gaziantep “rekabetçi iller”, Kırklareli, Çanakkale, Kütahya, Afyonkarahisar, Isparta, Düzce, Zonguldak, Bolu, Çorum, Sivas, Yalova, Elazığ ve Mardin “potansiyel rekabetçi iller”, Edirne, Uşak, Bilecik, Karabük, Kastamonu, Aksaray, Karaman, Tokat, Ordu, Giresun, Rize, Osmaniye, Adıyaman ve Batman “rekabet nüvesi taşıyan iller” olarak sıralandı.

Türkiye’de “küresel iller” sınıfındaki tek il İstanbul olurken Ankara, Antalya, Bursa, İzmir ve Kocaeli’nin de bu potansiyeli taşımış olduğu belirlendi.

Ek olarak, depremden en oldukça etkilenen Malatya, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman ve Hatay, “Afet Sonrası İhya İlleri” olarak belirlendi.