Adres
Amerika’de tekrar başkan seçilen Donald Trump’ın izleyeceği politikaların iktisat üstündeki ihtimaller içinde etkilerine ilişik sual işaretleri varlığını korurken, Trump’ın kabinede vazife vereceği adları açıklamaya başlaması, siyasal belirsizliklerin sınırı
Amerika’de tekrar başkan seçilen Donald Trump’ın izleyeceği politikaların iktisat üstündeki ihtimaller içinde etkilerine ilişik sual işaretleri varlığını korurken, Trump’ın kabinede vazife vereceği adları açıklamaya başlaması, siyasal belirsizliklerin sınırı olan da olsa giderilmesine destek oldu.
Trump’ın kabinenin en eleştiri görevlerinden önde gelen Gömü Bakanlığına Amerikalı yatırımcı ve hedge fon yöneticisi Scott Bessent’i aday göstermesi sonrası hisse piyasalarında yükseliş görüldü.
Trump’ın, başkanlık görevini devraldığında Meksika ve Kanada’dan gelen bütün ürünlere yüzde 25, Çin’den gelen ürünlere ise ilave yüzde 10 gümrük vergisi uygulayacağını duyurmasının dünya borsaları üstündeki yansımaları yakından takip ediliyor.
Fed’in gelecek devre atacağı adımlara ilişik belirsizlikler sürerken, Amerika’de gelişme başta olmak suretiyle bu hafta açıklanacak makroekonomik verilerle bugün açıklanacak 6-7 Kasım’daki FOMC toplantısının tutanaklarında Fed’in projeksiyonlarına ilişik ipuçları aranacak.
Analistler, bir taraftan Amerika ekonomisinin gidişatı, öteki taraftan Rusya ile Ukrayna kaynaklı jeopolitik risklerin küresel piyasaların yönü üstünde belirleyici bulunduğunu söylemiş oldu.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, Fed’in ürem oranlarını ekonomik aktiviteyi ne kısıtlayan ne de teşvik eden bir duruşa doğru düşürmeye devam edeceğini öngördüğünü anlatım ederek, “Aşırı ısınmaya dair ikna edici bir kanıt olmadığı sürece, faiz oranının düşmeye devam etmemesi için bir neden göremiyorum.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
Bu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in aralık ayında yüzde 56 ihtimalle 25 baz puan ürem indirimine gideceği tahmin edilirken, yüzde 44 ihtimalle siyaset faizini durağan(durgun) tutacağı öngörülüyor.
Bunlarla beraber, internasyonal kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, yeni Amerika yönetiminin siyaset gündeminin küresel ekonomik ve kredi görünümü üstünde mühim tesirleri olacağını belirterek, Amerika seçimleri sonrasındaki politikalar ve bunların etkilerine dair belirsizliğin manzara üstünde risk oluşturduğunu bildirdi.
Dünya ekonomik büyümesindeki hafifçe yavaşlama ve siyaset ürem oranlarındaki ek indirimlerin, amme maliyesi üstündeki kalıcı baskılar ve yüksek seviyelerdeki jeopolitik risklerle dengelendiğine işaret edilen Fitch Ratings açıklamasında, “ABD seçimleri sonrasında politikalar ve bunların etkilerine dair belirsizlik, görünüm için bir risk teşkil ediyor.” ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, yeni Amerika yönetiminin siyaset gündeminin, küresel ekonomik ve kredi görünümü üstünde mühim etkisinde bırakır yaratacağına dikkat çekilerek, vergide indirimler, bilhassa Çin’e yönelik tarifelerde bariz bir artış ve göçte bir yavaşlama beklendiği kaydedildi.
Ek olarak, Amerika’de iş gücü piyasasındaki sınırı olan kapasite, düşük göç oranları ve artan tarifeler bağlamında mali gevşeme yaşanırsa, enflasyonda tekrar bir artış ve tahvil faizlerinde yükseliş riski bulunmuş olduğu vurgulandı.
Daha yüksek Amerika tahvil faizleri, doların kıymet kazanması ve piyasa dalgalanmalarının, gelişmekte olan piyasalar için bir risk oluşturabileceğine dikkat çekilen açıklamada, “ABD tarifeleri, Çin’in karşılaştığı zorluklara ek yük getirecek. Çin’de büyümeyi desteklemek ve deflasyonun kalıcı hale gelmesini önlemek amacıyla daha fazla politika teşvikinin uygulanmasını bekliyoruz.” ifadelerine işaret edildi.
Artan jeopolitik riskler ve Trump’ın yüksek tarife tehditleriyle küresel ticaretin sekteye uğrayabileceğine yönelik oluşan kaygıların etkisiyle geçen hafta yüzde 6 artışla 2 bin 720 dolara çıkan altının ons fiyatı, yeni günde 2 bin 620 seviyesinin üstünde dengelendi. Mevzubahis gelişmelerle dün yüzde 4,27’ye gerileyen Amerika 10 senelik tahvil faizi şu sıralarda yüzde 4,29 seviyesinde bulunuyor.
Trump’ın seçim zaferinin peşinden üst üste rekorlar kıran Bitcoin 99 bin 500 dolar seviyesinden artan satış baskısıyla gerilemesini bugün de sürdürerek, 94 bin 270 dolara indi. Geçen hafta 108’e çıkarak son 1 senenin en yüksek seviyesine ulaşan dolar endeksi ise yeni güne yüzde 0,2 artışla 107,1 seviyesinden başladı.
Emtia tarafında Brent petrol, yüzde 0,1 artışla 72,7 dolar seviyesinde seyrediyor. Yeni haftaya artışla süregelen bakırın libresinde ise bugün azalış görülürken, şu sıralarda 4,09 dolardan fiyatlanıyor.
Bu gelişmelerle New York Borsası’nda dün Dow Jones endeksi yüzde 1 artışla 44.815 seviyesine ulaşarak üstün dereceli kırarken, S&P 500 ve Nasdaq endeksleri yüzde 0,3 terfi etti. Amerika’de endeks vadeli kontratlar yeni güne komplike seyirle başladı.
Avrupa borsalarında jeopolitik gelişmelerin tesirinin yanı sıra ekonomik aktivitenin yavaşladığına ilişik sinyallerle komplike seyir ilkin çıkarken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyelerinin açıklamaları takip edildi.
ECB Idare Konseyi üyesi ve İrlanda Merkez Bankası Başkanı Gabriel Makhlouf, ECB’nin önümüzdeki yıl yüzde 2’lik enflasyon hedefine ulaşacağından giderek daha çok güvenilir bulunduğunu söylese de hizmet sektöründeki fiyat ve ücret artışlarının bu projeksiyon için hala bir risk oluşturduğu hikayesinde uyarıda bulunmuş oldu.
Gabriel Makhlouf, ECB’nin önümüzdeki yıl genel enflasyon hedefine ulaşacağına dair itimatını çoğaltmak için Euro Bölgesi hizmet enflasyonunun şu anki yüzde 4 seviyesinden yüzde 3’e yaklaştığını görmek istediğini belirterek, “Son veriler 2025 yılında yüzde 2 enflasyon hedefimize ulaşacağımız konusunda bana giderek daha fazla güven veriyor ancak hizmet enflasyonunun yapışkanlığı ve yüksek ücret artışı ihtiyatlı olmak için bir miktar alan bırakıyor.” dedi.
Bununla beraber ECB Başekonomisti Philip Lane, ekonomiyi desteklemek için para politikasının oldukca uzun vakit kısıtlayıcı kalmaması icap ettiğini belirterek, aksi takdirde ekonominin yeterince büyüyemeyeceğini ve bu defa de düşük enflasyon problemininin ortaya çıkabileceğini açıkladı.
İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkan Yardımcısı Clare Lombardelli de Bankanın siyaset faizini kademeli biçimde indireceğini dile getirerek, sadece ekonomideki ihtimaller içinde yavaşlama emarelerine karşı da dikkatli olunması icap ettiğini söylemiş oldu.
Öteki yandan, Euro/dolar paritesi dün 3 Ekim 2023 tarihinden bu yana en düşük seviyesi olan 1,0450’ye inmesinin peşinden şu sıralarda 1,0480’den muamele görüyor
Ek olarak, İngiltere Mali Otoritesi (FCA), 2008-2009 mali krizinin zirvesindeki faaliyetleri sebebiyle Barclays’e 40 milyon sterlin (50,9 milyon dolar) para cezası verdi.
Bu gelişmelerle dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,4 kıymet kazanırken, Fransa’da CAC 40 endeksi yatay seyretti. İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi ise yüzde 0,2 geriledi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne komplike seyirle başladı.
Asya borsalarında ise Trump’ın göreve gelmesiyle Çin’e uygulamayı düşündüğü ilave gümrük vergisini açıklaması ve jeopolitik risklerin artabileceğine yönelik endişeler yatırımcıları davranışlarında ölçülü olmaya yönlendirdi.
Bunun yanında, Amerika ordusunun Tayvan’ı korumak için Japonya ve Filipinler’de geçici üsler kuracağı iddiaları yöresel riskleri besledi. Japonya’nın resmi Kyodo haber ajansının, Japonya-Amerika ilişkileri hikayesinde data sahibi kaynaklara dayandırdığı haberinde, çoklu fırlatmalı Yüksek Mobiliteli Topçu Füze Sistemine haiz olan Amerika Deniz Kıyı Alayı’nın, Japonya’nın Kagoshima ve Okinawa kentlerinin Tayvan’a doğru uzanan adaları süresince konuşlandırılacağı açıklandı.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yüzde 1,4, Cenup Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6 kıymet kaybederken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,3, Çin’de Şanghay sentetik endeksi de yüzde 0,3 terfi etti.
Yurt içerisinde dün alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,15 kıymet kazanarak 9.659,96 puandan tamamlamış oldu.
Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.800 puanın direnme, 9.600 ve 9.500 seviyelerinin yardımcı konumunda bulunduğunu kaydetti.
Dolar/TL dün yüzde 0,1 artışla 34,5710’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasada önceki kapanışın derhal üstünde 34,6160’tan muamele görüyor.
Öteki taraftan, AA Finans’ın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafınca 29 Kasım’da açıklanacak 2024 yılı 3. çeyrek gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerine ilişik beklenti anketi, 9 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı.
Anket sonuçlarına bakılırsa, ekonomistler, bu senenin 3. çeyreğinde Türkiye ekonomisinin senelik bazda yüzde 2,64 büyüdüğünü tahmin ediyor. Ankete katılan ekonomistlerin 2024’ün 3. çeyreğine ilişik gelişme beklentileri, yüzde 2,40 ile yüzde 3,10 aralığında yer aldı.
Ekonomistlerin 2024 yılının tamamına ilişik gelişme beklentilerinin averajı ise yüzde 2,98 oldu. Mevzubahis beklentiye ilişik tahminler en düşük yüzde 2,70, en yüksek yüzde 3,20 olarak kayıtlara geçti.
Öte taraftan, 8 ekonomistin 2025 sonuna ilişik gelişme tahminlerinin averajı yüzde 3 oldu.
Analistler, bugün yurt içerisinde sektörel enflasyon beklentileri, yurt haricinde ise Amerika’de yeni mesken satışları, New York Fed tüketici emniyet endeksi ve FOMC toplantı tutanaklarının takip edileceğini belirtti.
10.00 Türkiye, kasım ayı sektörel enflasyon beklentileri
17.00 Amerika, eylül ayı mesken fiyat endeksi
18.00 Amerika, kasım ayı New York Fed tüketici emniyet endeksi
18.00 Amerika, ekim ayı yeni mesken satışları
18.00 Amerika, kasım ayı Richmond Fed imalat endüstri endeksi
22.00 Amerika, FOMC Toplantı Tutanakları
