Küresel piyasalarda, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimin artabileceği endişesi ve Amerika Merkez Bankasının (Fed) para politikasına ilişik belirsizliklerle bu hafta komplike bir seyir öne çıkarken, gözler önümüzdeki hafta Amerika’de açıklanacak gelişme verisine çevrildi.
Amerika’de ekonominin “yumuşak iniş” yapabileceği ihtimali mevcudiyet tutarları üstünde etken olmayı sürdürürken, artan jeopolitik riskler yukarı yönlü hareketi sınırlıyor. Rusya ile Ukrayna içinde gerilimin artması ve Fed’in enflasyonla mücadelesinin öngörülenden daha uzun sürebileceği endişeleri fiyatlamaları zorlaştırdı.
Jeopolitik gerginliklerin yanı sıra Amerika’de başkan seçilen Donald Trump ile Fed yönetimi içinde çıkabilecek ihtimaller içinde uyuşmazlıklar da piyasalarda oynaklığın artmasında etken olurken, salı günü açıklanacak Federal Aleni Piyasa Komitesinin (FOMC) 6-7 Kasım’daki toplantısının tutanaklarından alınacak sinyaller Fed’in gelecek projeksiyonlarına yönelik bildiri verecek.
Analistler, Fed’in gelecek ayki toplantısında vereceği karara dair belirsizliğin sürdüğünü belirterek, yeni haftada açıklanacak verilerin para politikalarında atılacak adımlar hakkındaki ipuçları verebileceğini beyan etti.
Fed’in ürem sonucunda hangi ihtimaller fiyatlanıyor?
Amerika’de 20 Ocak’ta başkanlık görevine başlamış olacak Trump’ın izleyeceği politikaların enflasyonist baskı oluşturabileceği kaygıları varlığını korurken, Trump’ın kabine oluşturma emekleri da yatırımcılar tarafınca yakından takip ediliyor. Geçen hafta Cantor Fitzgerald Üst Yöneticisi (CEO) Howard Lutnick’i Tecim Bakanı olarak aday yayınlayan Trump’ın Gömü Bakanlığı için önereceği isim umut ediliyor. Kabinede yer alacak adlar, Senato onayının peşinden görevlerine başlayabilecek.
Mevzubahis gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in önümüzdeki ay faiz indirimine gideceğine yönelik beklentiler zayıflarken, bankanın aralık ayında yüzde 52 ihtimalle 25 baz puan tenzilat yapacağı, siyaset faizini yüzde 48 ihtimalle durağan(durgun) bırakacağı öngörülüyor.
Fed tutanağı
Amerika Merkez Bankası (Fed), ülkenin mali borcunun sürdürülebilirliğinin finansal istikrara yönelik en mühim risk olarak görüldüğünü bildirdi. Fed’in, Amerikan finansal sistemindeki mevcut duruma ilişik değerlendirmelerin yer almış olduğu Finansal İstikrar Tutanağı’nda ülkenin mali borcunun sürdürülebilirliğine ilişik endişelerin listenin başlangıcında yer almış olduğu açıklandı. Bu durumu Orta Şark’da tırmanan tansiyon ile son ankette de çoğunlukla dile getirilen siyaset belirsizliğinin takip etmiş olduğu anlatıldı.
Raporda, “ABD’nin mali borçlarının sürdürülebilirliğine ilişkin endişeler en çok belirtilen risk oldu. Artan Hazine ihraçlarının özel yatırımları engellemeye başlayabileceği veya ekonomik durgunlukta politika tepkilerini kısıtlayabileceği kaydedildi.” değerlendirmesinde bulunulmuş oldu.
Amerika’nin resesyona girme riskinin de listenin üst sıralarında yer almış olduğu belirtilen raporda, önceki 6 anketin 5’inde ilk sıralarda yer edinen kalıcı enflasyonist baskılar ve kısıtlayıcı para politikası duruşunun etkilerine ilişik riskin bu kere daha azca dile getirilmiş olduğu kaydedildi.
Ayrıca ülkede imalat endüstri Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), kasımda aylık 0,3 puan artarak 48,8 ile piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti. Hizmet sektörü PMI, aynı kuşakta 2 puan artarak 57 ile 32 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. İmalat ve hizmet sektörlerini kapsayan sentetik PMI ise kasımda aylık bazda 1,2 puan artarak 55,3 ile 31 ayın en yüksek seviyesini kaydetti.
Altın ve petrolde gelişmeler
Küresel ekonominin harp atmosferine girebileceği ve Trump’ın yüksek tarife tehditleri risk algısını yükseltirken, emin liman varlıklara talebi artırdı. Tahvil piyasalarında gelişimleri takiben alış ağırlıklı bir seyir izlenirken, Amerika 10 senelik tahvil faizi geçen hafta yüzde 4,41 seviyesine geriledi. Altının ons fiyatı haftalık bazda ortalama yüzde 6 artışla 2 bin 715 seviyesine ulaştı.
Amerika Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu Başkanı Gary Gensler’in 20 Ocak 2025’te görevini bırakacağını açıklaması sonrası Bitcoin’in fiyatı 99 bin doları aşarak üstün dereceli tazelerken 98 bin 600 seviyelerinin üstünde dengelendi.
Brent petrolün varil fiyatı ise haftayı yüzde 5,3 artışla 74,6 dolardan bitirdi.
New York borsası pozitif yönde seyretti
Trump’ın zaferiyle sonuçlanan başkanlık seçimleri Amerika borsalarında pozitif yankılanmaya devam ediyor.
Çip üreticisi Nvidia beklentilerin üstünde bilanço ifade etti. Sadece firmanın açıklamış olduğu kuvvetli sonuçların ileriye dönük tahminleri, piyasanın devasa yükseklikte beklentileri karşısında sıska kaldı. Firmanın hisseleri bilanço sonrası gerilemesinin peşinden tekrar toparlanarak haftalık bazda yatay bir seyir izledi.
Amerika Hakkaniyet Bakanlığının federal yargıçtan Google’ın Chrome’u satmaya zorlanmasını istek etmesi üstüne Alphabet’in hisseleri haftalık bazda yüzde 8’e yakın kıymet yitirdi.
Geçen hafta bilançosunu yayımlayan Amerika’li perakende zinciri Target’ın hisseleri, beklentilerin altında gelir ile kar bildirmesi ve sene sonu tahminlerini düşürmesi hemen sonra yüzde 20 kıymet yitirdi.
Bu gelişmelerle, haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 1,62, Nasdaq endeksi yüzde 1,73 ve Dow Jones endeksi de yüzde 1,96 terfi etti.
Amerika hangi veriler öne çıkıyor?
Önümüzdeki hafta pazartesi Dallas Fed İmalat Aktivite Endeksi, Chicago Milli Aktivite Endeksi, salı Federal Aleni Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanakları, Conference Board (CB) Tüketici Emniyet Endeksi, Richmond Fed Endüstri Endeksi yeni mesken satışları, çarşamba gelişme, şahsi tüketim masrafları, şahsi gelirler, haftalık işsizlik maaşı başvuruları, dayanıklı mal siparişleri takip edilecek.
Avrupa’da gözler enflasyon verilerinde
Avrupa borsalarında, Rusya ile Ukrayna içinde gerilimin artmasıyla geçen hafta komplike bir seyir izlenirken, gözler yeni haftada enflasyon başta olmak suretiyle açıklanacak makroekonomik verilere çevrildi.
Bölgede cuma günü Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın açıklamaları takip edildi. Avrupa’da düşük riskli varlıklara doğru bir yönelim gözlemlediklerini aktaran Lagarde, bölge genelinde ekonomik entegrasyonun mühim bir mevzu olarak varlığını koruduğunu belirtti. Lagarde, Avrupalı liderlerin mevcut ekonomik problemler üstüne harekete geçmeye hevesli olduklarını belirtti.
Almanya’da karar vermek zorlaşıyor
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Joachim Nagel de beklenmedik biçimde gelen sıska PMI verilerinin Almanya ekonomisinin zor durumunu doğruladığını kaydederek, ECB’nin 12 Aralık’taki siyaset toplantısından derhal ilkin açıklayacak ekonomik verilerin Bankanın projeksiyonlarına karar vermede muazzam olacağını altını çizdi.
Analistler, Euro Bölgesi’nde ve Almanya’da beklentilerin altında gerçekleşen Satınalma Yöneticileri Endeksilerinin (PMI) ekonomik aktivitede bir yavaşlamaya işaret ettiğini bildirdi.
Bu gelişmelerle ECB’nin aralık ayı toplantısında 50 baz puan ürem indirimine gidebileceği fiyatlamalara dahil oldu.
Avrupa borsaları geriledi
Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,46, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,58 yükselirken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,2, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,04 geriledi.
25 Kasım haftasında, pazartesi IFO İş Ortamı Emniyet Endeksi, salı Almanya’da GFK Tüketici Emniyet Endeksi, perşembe Euro Bölgesi’nde Tüketici Emniyet Endeksi Almanya’da enflasyon, cuma Euro Bölgesi tahmini Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Almanya’da işsizlik payı takip edilecek.
Asya borsaları Cenup Kore hariç olumsuz seyretti
Asya tarafında geçen hafta dolar endeksindeki yükseliş ve Çin ekonomisine ilişik endişelerle Cenup Kore hariç satıcılı bir seyir seyredildi.
Amerika’de başkan seçilen Donald Trump’ın uygulamayı planladığı tarifelerin oluşturduğu endişeler hisse piyasalarında satış baskısına niçin oldu. Trump’ın tarife tehdidi Çin yanında birçok Asya ülkesi için de risk oluşturdu.
Internasyonal kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s Ratings, Çin’in ekonomik büyümesinin destekleyici önlemlere karşın 2025 senesinde yavaşlayacağını öngördü.
Japonya hükümeti iktisat paketini onayladı
Bölgede Japonya hükümeti, ülkedeki enflasyonun tesirini azaltmak için 250 milyar doları aşan iktisat paketini onayladı. Ufak ve orta ölçekli işletmelere yardımcı verilmesini de kapsayan pakete ilişik izahat icra eden Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, ücret artışının ekonominin genelindeki gelişme için “gerekli” bulunduğunu dile getirerek, “Sadece kentlerde yaşayanların değil kırsal kesimdekilerin de umut ve mutluluk duygularını hissetmesi önemli.” dedi.
Japonya’da çekirdek enflasyon yüzde 2,3 ile beklentilerin üstünde gerçekleşirken, dolar/yen paritesinin haftalık bazda yüzde 0,3 artışla 155 seviyesinde ulaşmasıyla, Japonya Merkez Bankasının (BoJ) gelecek görüşmede ürem artırımına gidebileceği öngörülmeye başlandı.
Ülkede kasım ayı imalat Endüstri Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 49 gelmiş olarak geçen aya nazaran üretimde bir daralma olabileceğine işaret ederken, hizmet sektörü PMI 50,2 ve sentetik PMI 49,8 ile geçen aya nazaran artış gösterdi.
Asya’da izlenecek veriler
Aynı zamanda, Çin’in yurt dışına direkt yatırımları (ODI) senenin 10 ayında, geçen senenin aynı dönemine nazaran yüzde 10,6 arttı. Çin Tecim Bakanlığı açıklamasına nazaran, Çinli şirketlerin yurt haricinde icra ettiği direkt yatırımlar, Ocak-Ekim 2024 döneminde 115,83 milyar dolara ulaştı.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Çin’de Şanghay sentetik endeksi yüzde 1,91, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,93, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,01 düşerken, Cenup Kore’de Kospi endeksi yüzde 3,49 kıymet kazanmıştır.
Önümüzdeki hafta pazartesi Japonya’da öncü endeks, çarşamba Çin’de endüstri karları, cuma Japonya’da Tokyo enflasyon verisi, endüstri üretimi, işsizlik payı, perakende satışlar izlenecek.
Yurt içerisinde TCMB ürem sonucu takip edildi
Yurt içerisinde geçen hafta yükseliş eğilimi öne çıktı. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftalık bazda yüzde 1,71 kıymet kazanarak 9.549,89 puandan bitirdi.
Dolar/TL, haftayı bundan önceki kapanışın derhal altında 34,5890’dan kapattı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), siyaset faizi olan yedi gün vadeli repo ihale ürem oranını değiştirmeyerek yüzde 50’de tuttu. Karar metinde, siyaset faizinin seviyesinin, enflasyon gerçekleşmeleri ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon periyodunun gerektirdiği sıkılığı sağlayacak biçimde belirleneceği vurgulanarak “Kurul, enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklere karşı ihtiyatlı duruşunu yinelemiştir.” denildi.
Ekim ayında enflasyonun ana eğiliminde düşüş gözlendiği belirtilen duyuruda, “Son çeyreğe ilişkin göstergeler yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere geldiğini ima etmektedir. Temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonunda iyileşmeye dair sinyaller belirginleşmiştir.” ifadeleri kullanıldı.
Yurt içerisinde hangi veriler öne çıkıyor?
Yeni haftada, pazartesi Gerçek Kesim Emniyet Endeksi, kapasite kullanması, salı sektörel enflasyon beklentileri, perşembe PPK toplantı tutanakları, Ekonomik Emniyet Endeksi, dış tecim dengesi, cuma gelişme, TCMB Finansal İstikrar Tutanağı takip edilecek.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.650 puanın direnme, 9.400 ve 9.300 seviyelerinin yardımcı konumunda bulunduğunu kaydetti.