Dünya çapında başta Amerika Merkez Bankası (Fed) olmak suretiyle büyük merkez bankalarının faiz indirimine gitmesi ve sıkı para politikalarını gevşetmesiyle küresel anlamda risk iştahı arttı.
Amerika ekonomisinin enflasyonla mücadeleyi resesyona girmeden atlatabileceği ve firma karlılıklarının kuvvetli kalacağına yönelik öngörüler ülkedeki pay senedi piyasalarını üstün dereceli seviyelere taşıdı.
Bunun yanı sıra Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) M çiçeği virüsünün “uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu oluşturduğunu” açıklamasıyla senenin ikinci yarısından sonrasında borsalarda deva, tıbbi teknoloji ve biyofarmasötik şirketleri yatırımcılar tarafınca daha fazlaca takip edilmeye başlandı.
Afrika Donanması Rahatsızlık Denetim ve Önleme Merkezi (Africa CDC) Genel Müdürü Jean Kaseya 17 Ekim’de basına icra ettiği açıklamada, kıta genelinde M çiçeği virüsü (mpox) kaynaklı ölümlerin 1.100’e ulaştığını beyan etti.
Kaseya, Afrika’nın 18 ülkesinde salgının yayıldığını belirterek, olay sayısının 42 bin 438’e yükseldiğini belirtti.
Öte taraftan, Kaseya, M çiçeği vakalarının yüzde 86’sının Orta Afrika bölgesinde tespit edildiğini aktardı.
Hususi bir tedavi yöntemi olmayan hastalığın tedavisi antiviral ilaçlarla yapılıyor. Vakaların büyük bölümü hastalığı hafifçe geçiriyor ve birkaç hafta içerisinde sağlığına kavuşuyor.
Mevzubahis gelişmeler, küresel deva firmalarının sipariş ve stratejilerini de etkilerken, senenin 10 ayında dünyanın piyasa kıymeti en yüksek 10 deva şirketinden 8’i hisse piyasalarında kıymet kazanmıştır.
Bu zamanda dünyanın en kıymetli deva firması 787,68 milyar dolar ile Eli Lilly oldu.
Eli Lilly’i piyasa kıymeti listesinde 494,3 milyar dolarla Novo Nordisk, 384,88 milyar dolarla Johnson & Johnson, 360,1 milyar dolarla AbbVie, 259,36 milyar dolarla Merck & Co., 253,97 milyar dolarla Roche, 231,96 milyar dolarla AstraZeneca, 219,79 milyar dolarla Novartis, 172,09 milyar dolarla Amgen ve 160,36 milyar dolarla Pfizer takip etti. Dünyanın en büyük 10 deva şirketinin 6’sını Amerika, 2’tepsi İsviçre, 1’ini Danimarka ve 1’ini de Birleşik Krallık menşeli firmalar oluşturdu.
Hisse piyasalarında en fazlaca kazandıran Eli Lilly
Senenin 10 ayında dünyanın en kıymetli 10 deva firmasından hisse piyasalarında en iyi performansı sergileyen firma Eli Lilly olurken, firmanın pay senedi yüzde 42,34 yükselerek 829,74 dolara çıktı. Böylece Eli Lilly, Ocak-ekim döneminde en büyük 10 deva firması içinde en iyi performans yayınlayan firma olarak kayıtlara geçti.
Eli Lilly hisselerini yüzde 31,55 yükselişle Amerika’li deva üreticisi AbbVie ve yüzde 12,17 kıymet hasılatıyla Roche hisseleri takip etti.
Analistler, Eli Lilly hisselerindeki artışta firmanın çıkardığı kilo verme ilacına olan talebin de etken bulunduğunu kaydetti.
En fazlaca kaybettiren Merck & Co. oldu
Dünyanın en kıymetli 10 deva firması içinde yatırımcısına en fazlaca kazandıran dördüncü firma Amgen olurken, firmanın pay senedi Ocak-ekim döneminde yüzde 11,16 hasılatla 320,16 dolara ulaştı.
Novartis hisseleri yüzde 10,52 kıymet hasılatıyla 93,8 İsviçre frangına, Danimarkalı deva devi Novo Nordisk hisseleri yüzde 8,22 yükselişle 111,95 İsviçre frangına, AstraZeneca hisseleri yüzde 7,14 artışla 11.042 sterline ve Johnson & Johnson’ın hisseleri yüzde 1,99 hasılatla 159,86 dolara çıktı.
Ekim sonu itibarıyla dünyanın en kıymetli ilk 10 deva firması içinde 5’inci sırada yer edinen ve New York Borsasında (NYSE) muamele bulan Merck & Co. şirketinin hisseleri ise senenin Ocak-ekim döneminde yüzde 6,15 kıymet kaybederek 109,02 dolardan 102,32 dolara geriledi. Pfizer’in hisseleri de yüzde 1,7 kıymet kaybıyla 28,3 dolara indi.
Buna gore, dünyanın en kıymetli 10 deva şirketinden 8’i Bu senenin Ocak-ekim döneminde kazandırırken, 2 firmanın hisseleri düşüş kaydetti.